نه تو ميداني نه من

با تأمل در آیات قرآن و روایات, متوجه این مطلب می شویم كه خداوند شداید و بلاها را مخصوصاً متوجه كسانی می كند كه مورد لطف و رحمت خاصه او هستند. شداید و سختی ها در حقیقت تحفه های الهی می باشند. در حدیث آمده است: (اِنَّ اللهَ یَتَعاهدُ للمؤمِن بِالبَلاء كَما یَتَعاهد الرجل اَهله بِالهَدیه مِن الغیبهٔ; خداوند بنده مؤمن را به وسیله فرستادن سختی و مشكل یاد می كند, آن طور كه یك مرد هنگامی كه در مسافرت است, با فرستادن یك هدیه, خاندان خود را یاد می كند و مورد محبت و نوازش قرار می دهد.)

در حدیث دیگری وارد شده است: (إنّ الله إذا اَحَبّ عَبداً غَتَّهُ بِالبلاء غَتّاً; خداوند وقتی كه بنده ای را دوست بدارد او را در شداید غرق می كند.)

و نیز وارد شده كه رسول اكرم(ص) حاضر نبود از غذای كسی تناول كند كه هیچ وقت شدت و سختی و گرفتاری به سراغ او نیامده است و این را علامت عدم قابلیت او و دور بودن او از خدا می دانست.

در روایتی از امام علی(ع) می خوانیم: (اَلبلاء للظّالم اَدب وللمؤمنِ اِمتحان وللاولیاء دَرَجهٔ;۱ سختی ها برای افراد ظالم وسیله هشدار و زنگ بیدارباش و برای مؤمنان آزمایش و وسیله رشد و برای مردان وارسته و اولیای خدا وسیله كسب درجه است.)

اگر سختی ها منفور و بد بودند, هیچ گاه خداوند محبوب ترین كسان خود, یعنی انبیا و ائمه اطهار را به آن ها مبتلا نمی كرد. امام علی(ع) در خطبه ۹۴ نهج البلاغه تمامی دشواری های زندگی را آزمایش الهی می داند و دنیا را محل آزمایش و حوادث آن را جنبه آزمایش معرفی می كند كه موجبات ترقی و كمال انسان را فراهم می نماید.

از نكات قابل توجه در سیره آن امام این است كه همواره هم خودشان, خدا را در مقابل وجود سختی ها شكر می كردند و هم به دیگران این فرهنگ ارزش مند اسلامی را می آموختند.